Alles over BMI en gewicht
Alles over BMI en gewicht 
BMI is de afkorting van Body mass index. Het is een standaard tool dat gebruikt wordt door professionals in de gezondheidszorg om de gezondheid van een persoon te bepalen. Het BMI wordt al jaren gebruikt als dé metingsmethode om de gezondheid op basis van lengte te bepalen, maar tegenwoordig wordt het flink bekritiseerd. Het middel alleen is namelijk lang niet accuraat genoeg.
Tegenwoordig zijn velen erover eens dat BMI als meetmethode sterk verouderd en onnauwkeurig is. Het zou daarom niet gebruikt mogen worden in de medische wereld en sportomgeving. In dit artikel kun je alles lezen over BMI. Wat is BMI? Hoe kun je BMI berekenen? Wat is een gezond BMI en wat zijn de alternatieven voor deze meetmethode?
Wat is BMI?
BMI staat voor body mass index. Het werd in 1832 ontwikkeld door de Belgische wiskundige Lambert Adolphe Jacques Quetelet. Hij bedacht een schaal om snel de mate van overgewicht van een populatie in te schatten. Zo kon de overheid van een land of regio beslissingen nemen om gezondheidsmiddelen toe te wijzen om de gezondheid te verbeteren. Quetelet verklaarde zelf dat BMI niet gebruikt zou moeten worden op individuen. Hij ontwikkelde een middel om een momentopname te maken van de algemene gezondheid van een bepaalde populatie. BMI wordt echter al jarenlang gebruikt om de gezondheid van individuele mensen te bepalen.
De BMI-schaal is bepaald door een wiskundige formule. Deze laat zien of iemand een ‘gezond’ BMi heeft. Dit wordt gedaan door het gewicht in kilogram te delen door de lengte in vierkante meters. Je krijgt dan de volgende formule:
BMI = gewicht (kg) / lengte (m2)
Jouw BMI berekenen kun je echter ook heel simpel en snel online doen via een calculator. Nog makkelijker, dat kan je verderop in dit blog doen. Het BMI berekenen van een vrouw verschilt niets van de BMI van een man. Er wordt namelijk geen rekening gehouden met geslacht in het BMI berekenen. Als je de berekening hebt gedaan kun je bepalen of je een ‘gezond’ BMI hebt.
BMI indicaties
De BMI schaal op basis van gezondheid is:
- Onder 18.5: ondergewicht- Hoog risico op gezondheidsproblemen;
- 18.5–24.5: normaal gewicht-Laag risico;
- 25.0–29.9: Overgewicht- Laag tot middelmatig risico;
- 30.0–34.9: Obesitas klasse 1- Hoog risico;
- 35.0–39.9: Obesitas klasse 2- Heel hoog risico;
- 40 of hoger: Obesitas klasse 3- Extreem hoog risico.
Volgens deze schalen kan een professional in de gezondheidszorg bepaalde veranderingen in levensstijl voorstellen als iemand niet binnen de categorie valt van normaal gewicht.
Bereken je BMI
Met onderstaande tool kun je jouw BMI berekenen:
Wat bepaalt ons gewicht?
Ons gewicht is een momentopname. Als je in de ochtend weegt is je gewicht vaak anders dan in de avond. Zo dus ook je BMI. Wat je gewicht op een moment is hangt af je voedselinname (vocht en eten), het gewicht van je lichaam zelf en natuurlijk of je kleding aan hebt op het moment van wegen.
Het BMI kan een zorgverlener een momentopname van de gezondheid van een bepaald persoon geven, maar dan alleen op basis van gewicht en lengte. BMI houdt geen enkele rekening met andere factoren zoals leeftijd, ras, geslacht, genen, vetmassa, spiermassa en botdichtheid. Ons gewicht wordt door meer factoren bepaald dan alleen onze lengte. Spieren, botten, organen en lichaamsvet samen bepalen hoe zwaar je bent.
Is BMI een goede indicator van gezondheid?
Dat BMI niet nauwkeurig de gezondheid van een individu bepaalt is duidelijk. Toch laten de meeste studies zien dat het risico op chronische ziektes of overlijden toeneemt bij een BMI lager dan 18,5 of bij 30,0 of hoger.
Uit een andere studie bleek dat mensen uit de obesitas categorie 20% meer risico liepen op overlijden door hartaandoeningen en andere ziekten, vergeleken met mensen met een gezond BMI. De onderzoekers ontdekten ook dat mensen in de categorieën ondergewicht en obesitas respectievelijk 6 en 3 jaar eerder stierven dan mensen met een gezond BMI.
De BMI meetmethode is blijkbaar wel een goede methode om een algemene momentopname te maken van de gezondheid van een persoon. Het zou echter niet het enige hulpmiddel moeten zijn, want het heeft zijn tekortkomingen.
De tekortkomingen van BMI
BMI is niet perfect als enige methode om de gezondheid van een individu te bepalen. Het heeft namelijk de volgende tekortkomingen:
Houdt geen rekening met andere gezondheidsfactoren
Simpelweg alleen de gezondheid bepalen op basis van gewicht en lengte gaat voorbij aan vele andere factoren als leeftijd, geslacht, genen, levensstijl, medische geschiedenis etc. Als je slechts vertrouwd op BMI alleen dan kunnen andere belangrijke indicatoren gemist worden. Je kunt dan denken aan cholesterol, hartslag, bloeddruk etc. Hierdoor kan de gezondheid van iemand overschat of onderschat worden.
Ziet al het gewicht als hetzelfde
Ons gewicht wordt bepaald door spiermassa, botdichtheid, vetmassa en organen. Het BMI ziet al het gewicht als hetzelfde. Een bodybuilder zonder een grammetje vet zou daardoor volgens het BMI ongezonder kunnen zijn dan een niet sporter met meer vetmassa.
Houdt geen rekening met vetopslag
De gezondheid van een persoon wordt voor een deel bepaald door de plek waar vetmassa wordt opgeslagen. Zo is buikvet schadelijker dan vet op andere plekken. BMI houdt hier geen rekening mee.
Kan leiden naar veroordeling op basis van gewicht
Wordt jouw gezondheid alleen maar bepaald op basis van jouw BMI? Dan kun je onterecht veroordeeld worden dat je ongezond zou zijn of leven.
Is niet relevant voor alle bevolkingsgroepen
Het BMI gaat niet op voor alle bevolkingsgroepen. Zo blijken Aziaten met een lage BMI gevoeliger te zijn voor hartkwalen dan niet Aziaten.
Alternatieven voor BMI
Er bestaan alternatieve middelen om de gezondheid van een individu te meten. Deze kunnen afzonderlijk of aanvullend op de BMI methode worden toegepast. Je kunt dan denken aan het meten van de middel of de verhouding meten tussen heup en middel. De meest accurate manier van meten kun je doen door het percentage lichaamsvet te bepalen. Hier bestaan verschillende hulpmiddelen voor zoals een huidplooi meter of een slimme weegschaal. Hierdoor kan op een vrij goede manier bepaald worden wat de verhouding tussen spieren en vetmassa in het lichaam is.
Conclusie
BMI is een meetmethode om de gezondheid van een groep of individu te bepalen. Dit wordt gedaan op basis van lengte en gewicht. Het gewicht van een persoon zegt echter niet alles over de gezondheid. Iemand van 100 kg kan 50 kilo vetmassa hebben, maar zijn of haar lichaam kan ook vooral bestaan uit spiermassa. De gezondheid tussen deze mensen kan daarom flink verschillen. Ga daarom niet alleen uit van jouw BMI om jouw gezondheid te bepalen.
Er zijn veel meer factoren belangrijk om gezond te zijn. Kijk kritisch naar je eigen lichaam om te bepalen of je wel of niet gezond bent. Kijk naar je voeding, zorg voor voldoende beweging met uiteenlopende trainingen en zorg voor voldoende slaap/rust. Kijk daarna pas naar wat dit doet voor je totale gewicht. Zo bepaal je of jouw gewicht gezond is.