Lichaamsvet; wat is het en hoe kom ik ervan af?
Lichaamsvet; we hebben het allemaal op ons lichaam. Sommigen hebben veel lichaamsvet, een ander veel minder. Over het algemeen kunnen we zeggen dat de meesten mensen wel wat vet zouden willen verliezen. Dat komt door het ideaalbeeld dat de laatste jaren geschept is hoe ons lichaam eruit zou moeten zien; droog en gespierd. Daarnaast denken veel mensen dat lichaamsvet een teken is van ongezondheid. Maar hoe zit het eigenlijk? Wat is lichaamsvet? Wat is een gezond percentage en hoe kun je het best vet verliezen? In dit artikel lees je er alles over.
Wat is lichaamsvet?
Lichaamsvet is een bindweefsel dat uit verschillende moleculen bestaat. Dit vet wordt opgeslagen in cellen. Door deze cellen lopen enkele aderen en zenuwen, maar veel minder dan door spierweefsel. Dat is de reden waarom het vet op je lichaam koud aanvoelt. Lichaamsvet is net als andere vetten een hydrofoob; dat betekent dat het van zichzelf niet mengt met water. Dit is belangrijk voor je lichaam, omdat niet alle vitamines in water oplossen. Er is vet nodig om vitamine A,D,E en K op te nemen. Deze worden dan ook voor een deel in het lichaamsvet opgeslagen. Een goed voorbeeld is vitamine D. Dit krijgen we vooral in de zomermaanden binnen via zonlicht, het wordt daarna gedeeltelijk opgeslagen in het lichaamsvet om de donkere wintermaanden door te komen.
Voor het lichaam heeft vet meerdere functies. Het dient ten eerste als een soort opslag en vervoerder van vitamines. Daarnaast werkt vet als een beschermer tegen kou, maar ook om de huid te beschermen, bijvoorbeeld de vetkussens op je handen en voeten. Vetten zijn bovendien betrokken bij de aanmaak van hormonen en leveren natuurlijk ook veel energie.
Er zijn twee verschillende soorten lichaamsvetten; de witte en bruine. Wit lichaamsvet werkt als energieopslag, hiervan hebben mensen het meest van op hun lichaam. Bruin vet isoleert ons lichaam en werkt als een soort kachel. Bruin vet wordt daarom ook wel eens gezien als het “gezonde” lichaamsvet. Door regelmatig intensief te bewegen kun je wit vet omzetten in bruin vet.
Wat is een gezond percentage lichaamsvet?
Het is nogal een twistpunt wat precies een gezond percentage lichaamsvet is. Over het algemeen wordt gezegd dat een volwassen vrouw tussen de 20 en 30% lichaamsvet mag hebben om gezond te zijn. Voor mannen ligt dat percentage lager, namelijk tussen 8 en 20%. Als je ouder wordt dan zul je meer vet ontwikkelen op je lichaam. Vaak komt dat ook door de afname van lichaamsactiviteit.
Het gezonde vetpercentage ligt daarom hoger voor mensen die ouder zijn dan 60 jaar. De risico’s op andere ziektes ligt hoger als je ouder bent, meer vet zorgt dan voor een energievoorraad die je goed kunt gebruiken. Toch kunnen oudere vrouwen beter onder 35% vet blijven, oudere mannen onder de 25%.
Hieronder zie je nog een uitgebreid tabel op basis van leeftijd, wat ook invloed heeft op jouw vetpercentage. Toch kan dus iemand met een algemeen vetpercentage van 32 gezonder zijn dan iemand met 28, puur vanwege de leefstijl. De hoogte van het vetpercentage is een zeer goed indicatie, maar zegt natuurlijk niet alles.
| Leeftijd | Mannen | Vrouwen |
|---|---|---|
| 20 – 39 jaar | 7% – 20% | 20% – 33% |
| 40 – 59 jaar | 10% – 22% | 23% – 34% |
| > 60 jaar | 13% – 24% | 24% – 35% |
Dit zijn echter gemiddelden en niemand is een gemiddeld mens. Iedereen is verschillend, daarom spelen er veel meer factoren mee die bepalen of jouw vetpercentage te laag of te hoog ligt. Je kunt dan denken aan leeftijd, jouw totale gewicht en je BMI. Je kunt gezond zijn met een laag vetpercentage, maar wanneer je ondergewicht hebt dan kan het lage vetpercentage een probleem worden. Wil je zeker weten of jouw vetpercentage gezond is? Ga dan naar je huisarts of diëtist.
Naast je vetpercentage bestaat er ook het visceraal vetpercentage, dit is het vetpercentage om je organen. Het buikvet in je buikholte heet het visceraal vet. Iedereen heeft visceraal vet en dat is goed. Het omringt je organen en beschermt ze. Teveel visceraal vet is echter ongezond.
Het meten van jouw lichaamsvet
Je kunt jouw lichaamsvet op verschillende manieren meten. Er bestaan tegenwoordig slimme weegschalen die via een stroomstootje de weerstand in de cellen meet. Deze weegschalen hebben vaak zoveel uitgebreide functies dat ze ook de vetvrije massa, de botten en je metabolisme in rust meten. Dit is een hele handige en snelle manier om je lichaamsvet te meten, de uitslag is echter een benadering. Je zult namelijk zien dat de getallen afhangen van het moment van de dag waarop je meet. Meet je in de ochtend, dan zal het vetpercentage hoger liggen door nachtelijke uitdroging. Drink je eerst een flink glas water weg, dan heb je meer vocht, dus procentueel minder vet in je lichaam.
De huidplooimeting is een meer betrouwbare methode. Hiervoor kun je een huidplooimeter gebruiken die je online eenvoudig kunt aanschaffen. Met dit instrument meet je onderhuids vet op verschillende delen van je lichaam, zoals op je rug en op de achterkant van je arm. Het is belangrijk dat deze metingen nauwkeurig gedaan worden, want elke millimeter is belangrijk.
Voordelen van verminderen van vet
- Je voelt je fitter;
- Meer energie;
- Beter immuunsysteem;
- Betere mentale gezondheid;
- Je voelt je blijer;
- Minder kans op diabetes type 2;
- Een gezond hart;
- Een gezond hart en een gezonde hartslag;
- Betere cholesterol waarden;
- Een gezonde bloeddruk.
De beste manier om vet te verliezen: Bewegen, gezond eten en rust
Het principe van afvallen is eenvoudig; minder eten dan je dagelijks nodig hebt. Als je naast het minder eten ook nog eens meer gaat bewegen, dan zul je nog sneller vet verliezen. Het is echter belangrijk dat je dit met beleid doet. Lichaamsvet verliezen kun je het best als een lang termijn plan zien. Te snel afvallen is ten eerste niet gezond, daarnaast zorgt het er vaak voor dat je een terugval krijgt in oude patronen. Pas daarom je gehele leefstijl aan, eet gezond en sport regelmatig.
Intensief sporten zorgt voor een enorme boost voor je metabolisme. Het lichaam verbrandt dan niet alleen tijdens het sporten veel energie, maar de workout zorgt ook voor een zogenaamde afterburn. Hierdoor vraagt je lichaam nog uren na de training om meer energie. Er ligt echter een gevaar bij intensieve sporten zoals Crossfit, je lichaam raakt snel uitgeput (zeker als je dit nooit gedaan hebt). Zorg na trainingen daarom altijd voor voldoende rust. Een sport zoals calisthenics vergt ook energie, maar is minder belastend voor je gewrichten. Je bouwt er spiermassa mee op waardoor het vetpercentage afneemt. Doe je naast calisthenics aan conditietraining, zoals hardlopen of wandelen? Dan ben je op een effectieve manier bezig om lichaamsvet te verliezen.